در آیینۀ خشت خام

در آیینۀ خشت خام، خشت از دیدگاه معماری و مردم‌شناسی، قم: بقیه‌العتره و اندیشمندان یزد، 1384، وزیری، 221ص.
خشت خام جزء نخستین عناصری بود که بشر، بدان دست یافت و با دست خود ساخت و در معماری بناهای مسکونی، نیایشی، کاربردی و حفاظتی خود مانند: خانه ، مسجد ،حسینیه، برج ، بارو ، قلعه ، یخدان (یخچال) و حتی بخش بالایی آب انبار به کار برد.
خشت برای معمار کویر همواره آشناترین ، ارزان ترین و آسان یاب ترین مصالحی بوده که از آن بهره می برده است. ابزاری که تنها به کمی خاک رس و آب و اندکی همّت نیاز دارد تا ساخته و آماده شده و در برابر آفتاب سوزان و بخشندۀ کویر چون سنگ شود.
خشت برای مردم کویر که زمستان هایی سرد و خشک و تابستان هایی گرم و سوزان را در پیش رو دارند همواره بهترین عایق برای در امان ماندن از این سوز و گرمای آب و هوای کویربوده است.حتی بهتر از آجر،که خشت در زمستان ها مانع از نفوذ سرما و در تابستان بازدارندۀ نفوذ گرما به درون بنا بوده است.معمار کویر خود می دانسته که چگونه در این دو فصل، گرما و خنکی را در درون فضا جاری سازد.

کتاب نامبرده که به سفارش پایگاه میراث فرهنگی یزد پژوهش شده، در دو بخش معماری ( پیشینه خشت ، خشت در نگاه تاریخ ) و مردم شناسی ساماندهی شده است که در بخش مردم شناسی، گفتارهایی چون: خشت در فرهنگ عامّه، خشت در امثال حکم ،خشت در تعبیرات و ترکیبات و داستان و خشت ادب فارسی را دارد.
این کتاب در برخی کتابخانه های همگانی یزد از جمله وزیری و مرکز اسناد میراث فرهنگی یزد وجود دارد و اکنون نایاب است.