نگاهی به تاریخچه سیل در یزد

مرزبان - کرامت یزدانی
لینک کوتاه
تاریخچه سیل در یزد

۱- در پنجم اردیبهشت ۶۷۳ هجری ابر دیوانه ای بر فراز یزد و توابع سایه گسترد و رعد و برق صاعقه آسایی آغاز باران کرد که نظیرش هیچ دیده ای ندیده و هیچ گوشی نشنیده بود .تا پنج شبانه روز بی انقطاع می بارید . مجملا از هر طرفی سیل روان شد . سیلی شدید از کوه تفت و از کوه مهریز و سیل دیگر از کوه خرانق . خلاصه اینکه سیل های مهیب از هر سمت به شهر یزد هجوم آورد و هیچ تدبیر موثر نیفتاد و سیل تفت و مهریز دست به هم داده نخست کوی مریم آباد و سر سنگ را به هم کوفته ، سپس به یعقوبی و سلغر آباد ( محله ای جنب یعقوبی بوده ) حمله ور و هر چهار کوی را نابود ساخت .آنگاه خندق شهر را فراگرفت و قسمتی از حصار را ویران کرد و به طرف دروازه نو‌ رو نهاد و … تا سه شبانه روز که مدت طغیان سیل بود همه اهل شهر خانه و اثاثیه خود را رها کرده به بلندی ها پناه بردند . بیشتر مردم در محله سرجمع گرد آمدند و این نام از آن روز بر این محله ماند . تایکصد سال یزدی ها بیچاره و قنات ها ویران و خانه ها مخروبه بودند. (طاهری۱۳۱۳و آیتی۱۳۱۷)
۲ – (نزدیک دویست سال بعد ) در سال ۸۶۰ خسارتی به یزد رسید که شادی ها از میان برد و آن حادثه در اوایل تابستان یا اواخر بهار بود که سیل مهیبی رو به شهر نهاده چندین محله را ویران و جمعی را ویلان ساخت ، از آنجمله مصلای کهنه را به کلی ویران کرد و تنها در همه ی آن کوی و محله حرم امامزاده جعفر مصون ماند که در بلندی بود ولی عمارات اطرافش و محله دهوک ( میرچخماق) منهدم ساخت و تنها مسجد امیرچخماق محفوظ ماند و کوچه خطیر با باغ هایش را چنان کرد که باغ از خانه و کوی از گذر شناخته نمی شد و چنان خرابی شد که تا اوایل سلطنت صفویه خرابه های سیل باقی بود . (طاهری۱۳۱۳و آیتی ۱۳۱۷)
۳ _ سومین سیل ویرانگر یزد در مرداد ۱۳۳۵ ( دهم تا سیزدهم ) روی داد که سیلی پهناور با ارتفاع چهار متر از سمت تفت به سوی یزد جاری شد و هشت نقطه شهر را به کلی ویران ساخت . میزان خرابی این واقعه به اندازه ای بود که محمد رضا شاه برای بر رسی اوضاع شهر یزد ، تفت و روستاهای اطراف ( مانند روستای دره ) شخصا اقدام و از مناطق سیل زده بازدید کرد . ( ر.اطلاعات ۱۳۳۵، ناصر ۱۳۳۵)
۴- سیل سال ۱۴۰۰ شمسی ، نزول باران در ارتفاعات شیرکوه سبب بروز سیلی شد که بر اثر شکستن بند های پیش رو به سمت یزد جاری و در این شهر خرابی های متعددی به بار آورد . (مشاهدات شخصی)
۵- سیل مرداد ۱۴۰۱ شمسی که بر اثر سامانه ی بارشی گسترده ای در ۲۴استان کشور، یزد نیز در این میان درگیر سیلی مهیب شده و ساختمان های متعددی ویران شد و مردم خسارت و صدمه ی بسیاری دیدند . (مشاهدات شخصی)
نکته: یزد به دلیل موقعیت استقرار در منطقه ای سیل خیز واقع شده و این تلخی پیشینه ای دیرینه دارد. بنابراین شایسته است زیر ساخت های شهر را به گونه ای طراحی کنند که بتواند در مواقع ضروری پاسخ گو باشد .
نکته دوم: شهری که مشهور ترین مقنی ها را در دامن خود پرورش داده و تمام گذشته اش بر پایه ی مدیریت آب بنا شده ، چرا می بایست در زیر گذرها و خیابان هایش تمهیدی اندیشیده نشود که در مواقع طغیان آب با این سردرگمی و ناچاری مواجه شود ؟

1 دیدگاه

  • ابراهیم

    با سلام
    خیلی عالی بود و اطلاعات خوبی ارائه شد فقط ایا امکانش هست این منابعی که برای این مطلب استفاده کردین را در اختیار بگذارید تا بیشتر استفاده کنیم از این منابع
    ممنون می شوم این کار خیر را انجام دهید.

دیدگاهتان را بنویسید

دیدگاه شما پس از تایید نمایش داده خواهد شد.
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply. این سایت توسط ریکپچا محافظت می شود و خط مشی رازداری و شرایط خدمات گوگل اعمال می شود.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *